بنزن مایعی است بی‌رنگ، خوشبو و فرار که با شعله زرد رنگ همراه با دوده می‌سوزد، بوی شیرین دارد و بسیار قابل اشتعال است. بنزن خیلی سریع در هوا تبخیر می شود. بخار آن از هوا سنگین تر است. بنزن متعلق به خانوادهٔ هیدروکربن‌هاست که هر مولکول آن ۶ اتم کربن و ۶ اتم هیدروژن دارد که یک آرایش حلقوی را به‌وجود می‌آورند. این آرایش حلقهٔ بنزن نامیده میشود که در بسیاری از ترکیبات از جمله آسپیرین و مادهٔ منفجرهٔ تری نیتروتولوئن نیز وجود دارد.فرمول شيميايي بنزن C6H6 است.
روش تولید بنزن
فرایند تولید بنزن عموما به سه روش انجام میشود:
روش اول تولوئن هايدروآلکيلاسيون است که در اين روش تولوئن طی فرایندی پیچیده به بنزن تبديل مي شود.
روش دوم کراکینگ بخار است که اين روش راه مناسبي براي توليد اتيلن و ساير آلکن ها از هيدروکربن ها است. بنزن نیز محصولی است که از واکنش پيروليز گازوييل تولید میشود.
روش سوم ريفرمينگ کاتاليستي است در اين روش گروهي از هيدرو کربن ها با دماي جوش 60 تا 200 درجه سانتي گراد در کنار کلريد پلاتينيوم و يا کلريد روهيديوم در دمای500 و فشار 8 تا 50 اتمسفر با هيدروژن ترکيب مي شوند و محصول نهایی تولید شده شامل بنزن میباشد که پس از جداسازی قابل استفاده است.
کاربرد بنزن در صنایع مختلف
بنزن به دلیل داشتن خواص منحصر به فرد و جالب توجهی چون بوی خوش، دمای ذوب بالا، اشتعال پذیری خوب، حلالیت بالا در برخی مواد و انحلال ناچیز در آب دارای کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف شده است، که در ادامه به آنها اشاره شده است:
.افزایش عدد اکتان بنزین
.صنعت تولید مواد پلاستیکی
.صنعت تولید رنگ و رزین
.صنعت تولید انواع نایلون
.تولید لاستیک مصنوعی
.صنعت تولید انواع روغن های روان کننده
.تولید فنول
.تولید شوینده ها و انواع مواد پاک کننده
.تولید سموم آفت کش
تاثیر بنزن در عدد اکتان بنزین
افزودن بنزن به بنزین، عدد اکتان بنزین را افزایش و احتمال کوبش موتور را کاهش می‌دهد. به همین دلیل تا دهه ۱۹۵۰ بیشتر بنزین‌ها چندین درصد بنزن داشتند اما پس از آن تترااتیل سرب رایج‌تر از بنزن شد. منسوخ شدن بنزین‌های سرب‌دار باعث بازگشت بنزن به بنزین‌های برخی کشورها شده‌است اما با توجه به اثرات منفی این ماده بر سلامتی مقررات سفت و سختی در مورد میزان بنزن بنزین وضع شده‌است که معمولاً میزان آن را به کمتر از یک درصد محدود کرده‌است.
خطرات بنزن
بنزن به عنوان ترکیبی سمی و سرطان زا شناخته شده است در نتیجه هر گونه استفاده از این مایع شیمیایی باید در زیر هود و با دستکش های آزمایشگاهی انجام شود. از این مایع شیمیایی در گذشته به عنوان حلال در آزمایشگاه ها استفاده می شد اما بعد از پی بردن دانشمندان به سمی و سرطان زا بودن این مایع سعی شد از حلالهای مشابه مثل استون استفاده شود. این مایع شیمیایی به قدری خطرناک است که استفاده طولانی مدت از آن تأثیرات مخربی را بر روی بافت‌های سازنده سلولهای خون مخصوصا سلولهای مغز استخوان می‌گذارد. از دیگر خطرات استفاده از بنزن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اختلال در سیستم تنفسی انسان
کاهش توانایی سیستم ایمنی بدن
فراموشی مزمن یا آلزایمر
ناباروری
کاهش خون سازی بدن
